ვირჟინი დეპანტის „თეორია კინგ კონგი“ | მთარგმნელისგან

მე, როგორც მთარგმნელი, და არა კრიტიკოსი, ვისაც, ამ წიგნის თარგმნის გარდა, მისთვის შესავლის დაწერაც მომანდეს, ამ წინასიტყვაობას გამომცემლისადმი გულწრფელი მადლიერების გამოხატვით დავიწყებდი, მადლიერებისა – ნდობის გამო, და მადლიერებისა – ნაწარმოების არჩევანის გამო!

მართლაც, ვირჟინი დეპანტის თეორია კინგ კონგი ჩემთვის ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი ტექსტია იმ ასზე მეტი ავტორის ტექსტებს შორის, რომლებზეც, როგორც მთარგმნელს, მიმუშავია. უშრეტი ენერგიის, გამოკვეთილი სტილის, თხრობის სპეციფიკური მანერის, თანამედროვე ურბანული ენისა თუ ჟარგონის ფონზე, შთაბეჭდილებას კიდევ უფრო ამძაფრებს ნაწარმოების ავტობიოგრაფიული ხასიათი.

ავტორი ამხატვრულებს პირად გამოცდილებას და ერთგვარ თავბრუდამხვევ თვითფიქციას გვთავაზობს.

კარგად შენიშნა ფრედერიკ ბეგბედერმა, თავადაც თვითფიქციის ოსტატმა და პრემია ფლორას დამაარსებელმა (რომლის ერთ-ერთი ლაურეატი ვირჟინი დეპანტია), დეპანტის სინტაქსის შესახებ - მკითხველს ტურ-დე-ფრანსის ველომრბოლის დოპინგზე უფრო დიდი დოპინგის შთაბეჭდილებას უქმნისო.

დეპანტი არსებული კულტურული კოდექსისა და თავსმოხვეული სტანდარტების მიღმა გადის და წერს იმ ქალებზე, ვინც დღემდე მარგინალიზებული და არასაკმარისად წარმოდგენილი იყო ლიტერატურაში. წერს უშნოებზე, უღიმღამოებზე, ფრიგიდულებზე, ქალურობაში ხელმოცარულებზე, „მაგარი ნაშების ბაზრის“ მიღმა დარჩენილებზე, აგრესიულებზე, ხმაურიანებზე, უხეშებზე, „მამაკაცურებზე“... „ჩვენ ყოველთვის ვარსებობდით, - გვეუბნება ავტორი, - მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი ხსენებაც არ ყოფილა მამაკაცების რომანებში, რომლებშიც ისინი მხოლოდ ისეთ ქალებს წარმოიდგენდნენ, როგორებთანაც თავად ისურვებდნენ დაწოლას“.

მეამბოხე პანკის გამოცდილებამ და ზოგადად, დიდმა ანდერგრაუნდ მუსიკალურმა კულტურამ (შემთხვევითი არ არის, რომ ესე თითქოს რეპის რიტმში იწყება) ავტორს საბოლოოდ მოუმზადა ნიადაგი ამ სრულიად ახალი ჟანრის მანიფესტის შესაქმნელად, რომელიც არღვევს ყველა კონვენციას, ყველა ნორმას, რომლებიც რეალურად მხოლოდ სოციალური კონსტრუქციებია, და გვთავაზობს, ვიყოთ ისეთები, როგორიც ვართ.

ჩემი, ამჯერად როგორც მკითხველის, აზრით, თეორია კინგ კონგი ის ტექსტია, რომელიც ყველაზე უკეთ შეგვიძღვება მწერლის სამყაროში, ყველაზე უკეთ გაგვიკვალავს გზას მისი სხვა ტექსტებისკენ. მიუხედავად იმისა, რომ დეპანტი ათზე მეტი რომანის ავტორია, ხოლო თეორია კინგ კონგი მისი ერთ-ერთი იშვიათი ესეა, თანაც უფრო გვიანი პერიოდის, ავტორი თავად გვეუბნება, რომ მასში განვითარებული მოვლენები და რეფლექსია „ფუძემდებლურია“ მისთვის, როგორც მწერლისთვის, როგორც ქალისთვის.

თეორია კინგ კონგი შვიდ ქვეთავადაა დაყოფილი, რომლებშიც ავტორი განსხვავებულ, მაგრამ ერთმანეთთან დაკავშირებულ თემებს ავითარებს. ნეოფემინისტურ ჭრილში დანახული სექსუალური ძალადობა, მეძავობა, პორნოგრაფია, „ქალურობის“ სტანდარტი და ა.შ., ნიღაბს ხდის თითოეულ მათგანში არსებულ, დამორჩილებული ქალის სახე-ხატს XXI საუკუნის კვლავაც სტერეოტიპულ საზოგადოებაში, რომელშიც მამრის დომინაცია ჯერ კიდევ სრულია. ამ დომინაციის მექანიზმებს ავტორი დაწვრილებით და შორსმჭვრეტელურად აღწერს, ვაინშტაინის საქმემდე და მოძრაობა #MeToo-მდე თერთმეტი წლით ადრე, და სავსებით ავთენტიკური ენით გვაწვდის მათ. მის მიერ გამოყენებული ვულგარული, უხეში, სასტიკი ტერმინოლოგია პირდაპირ კავშირშია ფაქტების სისასტიკესთან, მათი შესაბამისია.

დეპანტს ჰყოფნის „თავხედობა“ და ბასრ, მჭრელ, ზუსტ სიტყვებს ირჩევს. დეპანტს ჰყოფნის „თავხედობა“ და ძალადობაზე შეულამაზებლად ლაპარაკობს.

მისი ერთ-ერთი მთავარი მიზანი სწორედ მოვლენებისთვის თავიანთი სახელის დარქმევაა, ვინაიდან შერბილებული ლექსიკა პატრიარქატის ერთ-ერთი მთავარი ინსტრუმენტია მორჩილებაში ქალთა გამოსამწყვდევად.

თეორია კინგ კონგი ნიაღვარივით წამლეკავი ფემინისტური მანიფესტია, წამლეკავი იმ სოციალური წესრიგისა, რომელიც ქალის სხეულს მამაკაცების განკარგულებაში ამყოფებს. დეპანტი თავგანწირვით მოითხოვს, როგორც სქესთა შორის ჭეშმარიტ თანასწორობას, ასევე იდენტობის, ინდივიდუალური არჩევანისა და საკუთარი სხეულის განკარგვის სრულ თავისუფლებას. ეს არის მანიფესტი, რომელიც „არაპოპულარულ“ თეორიულ-ისტორიულ ნაშრომებს ეყრდნობა, ვირჯინია ვულფიდან ენი სპრინკლამდე, სიმონ დე ბოვუარის გავლით, და ნედლი სახით გვაწვდის პირად გამოცდილებას, გვაწვდის სიბრაზით, სიმართლის წყურვილით, უხეშად, მაგრამ – სინატიფით, დროდადრო – მოულოდნელი სინაზითაც კი.

დეპანტი უმძიმეს თემებზე საუბრობს არა აბსტრაქტული ცნებებით, არამედ – იმ კონკრეტული მეხსიერებით, რაც მის სხეულზე აღიბეჭდა.

და თუ იგი ამ მანიფესტში საკუთარ წარსულს დიდი დოზით იყენებს, ეს – არა იმიტომ, რომ მკითხველში სიბრალული გამოიწვიოს (ის თავის „ადგილს არცერთ სხვა ადგილზე არ გაცვლიდა, რადგან ვირჟინი დეპანტად ყოფნა გაცილებით საინტერესო საქმიანობად ეჩვენება, ვიდრე ნებისმიერი სხვა საქმიანობა ამქვეყნად“), არამედ, პირიქით – იმის დასტურად, რომ ეს მისი ცხოვრებაა, რომ ეს არის ის, რაც რეალურად ხდება, თანაც - ძალიან ხშირად, და რომ პირფერობას სინამდვილისთვის თვალის გასწორება ჯობია.

კინგ კონგის პერსონაჟის სახით, მწერალი სექსუალობის ერთგვარ სიმბოლოს, ერთგვარ ანდროგენულ-სოციალურ მეტაფორას გვთავაზობს და პირდაპირ გვეუბნება, რომ არ ითამაშებს ქალურობას და რომ „როგორც ქალი, უფრო კინგ კონგია, ვიდრე კეიტ მოსი“. ამ მეტაფორისადმი მიძღვნილი მთელი თავი პიტერ ჯექსონის ცნობილი ფილმის ერთი დიდი ფსიქოდელიური არანჟირებაა, რომელიც ნოვატორულად მნიშვნელოვანია, როგორც მხატვრული, ასევე სოციოლოგიური თვალსაზრისით.

მიუხედავად ზედმიწევნით მეამბოხე სულისკვეთებისა, თეორია კინგ კონგი არამც და არამც არ აჩაღებს სქესთაშორის ომს, არამედ სამართლიანად აკვირდება და აანალიზებს ორივე სქესს უფრო ჰარმონიული ურთიერთობების მისაღწევად:

„ფემინიზმი ერთობლივი თავგადასავალია – ქალებისთვის, მამაკაცებისთვის და ყველა დანარჩენისთვის“

და შესაბამისად, „ქალების წვრილმანი სარგებელი მამაკაცების წვრილმან მონაპოვრებს კი არ უნდა დავუპირისპიროთ, არამედ ეს ყველაფერი, ერთად, ცხრა მთას იქით უნდა მოვისროლოთ“!

ამ წიგნში არის ტკივილი, ჭრილობები, სისასტიკე... და მაინც, ის სხვა არაფერია, თუ არა ერთი შვებით ამოსუნთქვა, თავისუფლების ერთი დაუოკებელი წყურვილი, გადმოცემული არაორდინალურ სტილში, რომელმაც დღის სინათლეზე გამოიტანა საზოგადოების აქამდე „უხილავი“ ნიუანსები და რომლითაც ვირჟინი დეპანტი საბოლოოდ დამკვიდრდა, როგორც სრულიად ახალი ხმა თანამედროვე ფრანგულ ლიტერატურაში.