როგორ ხდება საეკლესიო სანთლის ფასწარმოქმნა?

I
ანეკდოტით დაწყება იქცა ტრადიციად: კაცს ფულის სესხებას სთხოვენ, ის კი პასუხობს, სად მაქვს სასესხები ფული, ეკლესიაში ზეთისცხებაზე ტაფით დავდივარო. ამ ხუმრობას თავისი საფუძველი აქვს: ჩემი მეგობარი, ზუგდიდ-ცაიშის ეპარქიის ყოფილი მედავითნე, ეკლესიაში თითქმის ყოველთვის მშიერი მიდიოდა და მაძღარი ბრუნდებოდა. ის მიყვება, რომ მდიდარი მრევლი ღარიბი მრევლისთვის შესაწირს აკეთებს, თან იცინის – ეგეც შენ, სიმდიდრის არაფორმალური გადანაწილებაო. ახლა, როცა ამ სტრიქონს ვწერ, ვიხსენებ, როგორ შევედი ქუთაისის ერთ-ერთი ტაძრის ეზოში წყლის დასალევად და ვნახე მორწმუნე ქალები, რომლებიც მრევლის საერთო საზამთრო მარაგისთვის პამიდორს ხარშავდნენ.

II
ეკლესიისა და რელიგიის ჩვენთან გავრცელებულ (ლიბერალურ) კრიტიკას ყოველთვის გამორჩება ხოლმე სოციალური და ეკონომიკური ურთიერთობა, რომელიც არსებობს ეკლესიაში მისვლამდე და ეკლესიის შიგნით. ხალხი ბნელია; ქართველი ხალხი მონურ ცხოვრებას არის ჩვეული; ქართველს დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღება არ შეუძლია; ქართველი თავის ბედს