ეს თითქოს კინო არის | ინტერვიუ გიორგი მეშველიანთან

Bedford Falls-ის, 4D Monster Lobsters-ისა და Tamada-ს მუსიკალური კლიპების რეჟისორი, გიორგი მეშველიანი, იგივე ავი მუსაიფი, საუბრობს კინოზე, მუსიკასა და ივანე მაჩაბელზე.


ინდიგო: სანამ გიორგი მეშველიანი გახდებოდა კლიპების რეჟისორი და ავი მუსაიფი, იქამდე იყო ქუბები – ისე გამოვიდა, რომ შენი პირველი კლიპი [Bedford Falls – MERMISI] ერთგვარად ქუბების კომპილაციაა.

გიორგი მეშველიანი: ქუბებზე რა ხელწერაც გამომიმუშავდა, რაღაც მნიშვნელოვანში დახარჯვა იყო MERMISI. ედითინგის რა სტილიც მომეწონა და ავითვისე, თავიდან ბოლომდე ეგ ხდება კლიპშიც, ქუბებმა მასწავლა მონტაჟი. ჩემთვის მნიშვნელოვანი იყო ქართული მატერიალის ძიება და გამოყენება – დათო ჯიქიამ ჩამიგდო ტრეკი და, აი, ის ძველი ნაქექი მასალები ამოტივტივა, მარტივად წაიღო და დღე-ნახევარში დავასრულე კიდეც.

MERMISI-ს ინსტრუმენტალს და ლირიკას რაღაც დადაისტური ხაზი გასდევს, რაზეა კონკრეტულად, ვერ გაიგებ, ბევრი შეგრძნება მოაქვს – თითქოს მხიარული ტრეკია, მერე ცოტა შფოთვაცაა. არ გაჭირდა ამ ემოციებისა და ქართული ეკლექტური წარსულის დაკავშირება. ბავშვობიდან დღემდე ტელევიზორიდან შეწოვილი ინფორმაცია მოექცა კლიპის ჩარჩოში, რომელიც ტელევიზორის ჩარჩოს პირდაპირი მნიშვნელობითაც წააგავს.

დასიცხული ბავშვის გონებაში ხდება ყველაფერი ის, რაც ჩვენს ქვეყანაში ბოლო 30 წლის განმავლობაში ხდებოდა, ჰალუცინაციებს ჰგავს, ჯოჯოხეთი ხდება, მძიმეა, თუმცა განწყობა მაინც იუმორისტულია – მთელი კლიპი ამ კონტრასტზეა რეალურად.

ინდიგო: ქუბებს ჰქონდა 10-წამიანი შეზღუდვა, თანამედროვე მუსიკალური კლიპიც საშუალოდ 3-წუთიან ქრონომეტრაჟს გულისხმობს – შენს ნამუშევრებში ყოველთვის იგრძნობა მეტი და მეტი მეტრაჟის სურვილი. როცა კლიპზე მუშაობ, ფილმზე ფიქრობ?

გიორგი მეშველიანი: ნამდვილად ეგრეა, კინორეჟისორობა ჩემი მომდევნო მიზანია. ქართულ კლიპებს ყოველთვის აკლდა დრამატურგია, შეიძლება ლამაზი კლიპიც კი იყო, მაგრამ არ ჰყავდა პერსონაჟები, არავინ არაფერს ამბობდა, არაფერი ხდებოდა.

მუსიკალური ვიდეოების ყურება უფრო აქტიურად დავიწყე და ჯონათან გლეიზერს მივაგენი, ახლა უკვე ჩემს საყვარელ „კლიპმეიკერს“ – ყოველი ვიდეორგოლი თითქოს ფილმიდანაა, ეგ მომინდა მეც. როცა სულ პირველი კლიპი VNEBA გავაკეთეთ, სინემატიკურობის შეგრძნების მუღამი იყო წამყვანი, თითქოს ფილმიდან რაღაც კადრებს უყურებ, ვიზუალურ და დრამატურგიულ ნაწილში ყოველთვის ამისი მცდელობა მაქვს.

კლიპების კეთება კინოსთვის ვარჯიშია – მუსიკალური ვიდეო ნაკლებად პრეტენზიულია, ბევრ შეცდომას გპატიობს.

ინდიგო: კლიპისა და კინოს შენეული მიმართება ყველაზე ნათლად გამოჩნდა KINO-ში.

გიორგი მეშველიანი: ჯერ უნდა ვთქვა, რომ არ მიყვარს სტუდიური გადაღებები, ყოველთვის ვცდილობ, ნატურალურ სივრცეში იყოს, სტუდიას აქვს თავისი სტერილურობა. მუდმივად ვეძებ ლოკაციებს, მაგალითად, TIKEBI გადაღებულია აბაშაში, მარნის თეატრში, ცხადია, ასეთ სივრცეს პავილიონში ვერ მოაწყობ. ერთადერთი, რისი ცდაც მინდოდა სტუდიაში, მოძრავი მანქანის კადრები იყო – ჩემთვის ტექნიკურად ბევრად ლამაზი და საინტერესო პროცესია, ვიდრე, ზოგადად, სტუდიაში გადაღებული ნებისმიერი სხვა რამე.

"ეს არის კინო, ეს თითქოს კინო არის."

KINO არის დეკონსტრუქციის მცდელობა, იმ პირობითობის ჩვენება, თუ რისგან შედგება კინო. კლიპიც კინოს დაწყების შეგრძნებასაც აღძრავს, მინდოდა, ასე ყოფილიყო, თითქოს კინო იწყება.

ინდიგო: ყველა შენს ნამუშევარს რომ შევხედოთ უფრო შორიდან, აღვიქვათ მთლიანი სურათი, აშკარაა, რომ ცდილობ, შექმნა საკუთარი სამყარო – უნივერსუმი, რომელშიც არა მხოლოდ ესთეტიკური, სიუჟეტური ბმებიცაა: ქართული ქორწილი, საერთო პერსონაჟები, კონკრეტული თარიღი (26.06.1898) კონკრეტული დატვირთვით... კინოში ამას ბევრი რეჟისორი აკეთებს, პირველი, ალბათ, ტარანტინო გვახსენდება.

გიორგი მეშველიანი: 1898 წლის 26 ივნისი არის ჩემთვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თარიღი – დღე, როცა უგზო-უკვლოდ გაქრა ივანე მაჩაბელი. როცა კლიპების კეთება დავიწყეთ, პირველი კითხვა დაისვა, რისთვის უნდა გავაკეთოთ ეს ყველაფერი, ბოლოს „სახალისო“ კონცეფციამდე მივედით – გავიგოთ, რა დაემართა ივანე მაჩაბელს. აბსოლუტურად ყველა კლიპში არის მცირე მინიშნება ამ ამბავზე, ძიების პროცესზე.

მაგალითად, VNEBA-ს სიუჟეტი ივანე მაჩაბლის გაუჩინარების დღეს ვითარდება, აი, KINO კი მთლიანად ივანე მაჩაბლის გაუჩინარების ამბავზეა – ძალიან მოკლედ რომ ვთქვათ, ჯგუფის წევრებმა გაიტაცეს და მოკლეს ივანე მაჩაბელი აკაკი წერეთლის დავალებით.

თუკი სხვა კლიპებში უფრო აღმოსავლური მოტივები ჭარბობს, KINO ყველაზე უფრო დასავლური კლიპია, ტარანტინოს გავლენაც გადაღების ტექნიკითა თუ ჩანაფიქრებით მანდ იგრძნობა განსაკუთრებით.

ინდიგო: სადღაც წამიკითხავს, რომ ზოგჯერ როცა მუსიკაზე ვსაუბრობთ, რეცენზიებზე, სტატიებსა თუ ინტერვიუებზე მეტად, ჭეშმარიტებას ამოვიკითხავთ იუტუბის კომენტარებში:

When in dreams Parajanov and Kusturica met each other.

გიორგი მეშველიანი: ერთი ცუდი რაღაც უნდა ვაღიარო – ფარაჯანოვის არც ერთი ფილმი არ მინახავს, ძალიან ვაფასებ, ძალიან მომწონს ესთეტიკა, თუმცა ცხოვრების კონკრეტული ფაზა მჭირდება, რომ ცალკეული დიდი რეჟისორის ყველა ფილმს ვუყურო ერთიანად. აი, VNEBA-ში კაცს საკუთარი თავი მოჰყავს ცოლად, ანუ კუსტურიცა ნამდვილად არის, მისი ფილმი „მიწისქვეშეთი“ მკაფიო შთაგონება აღმოჩნდა ამ შემთხვევაში.

თუმცა უნდა ითქვას, რომ ყველაზე დიდი და მნიშვნელოვანი ესთეტიკური გავლენა ჩემზე მაინც ნიკო ფიროსმანმა მოახდინა.

ინდიგო: როგორც რეჟისორისთვის, რამდენად მნიშვნელოვანია მუსიკის სათქმელი, იდეა, იდეოლოგია? მაგალითად, ერეკლე დეისაძის „ცეცხლი უკიდია ყველაფერს“ არის, ალბათ, ყველაზე უფრო იდეოლოგიზებული ტრეკი, რომლისთვისაც კლიპი შეგიქმნია.

გიორგი მეშველიანი: აბსოლუტურად მნიშვნელოვანია. არტისტთანაც უნდა მქონდეს იდეოლოგიური თანხვედრა, შესაბამისად, სათქმელი თუ აქვს ტრეკს, მეც უნდა მქონდეს ეგ სათქმელი.

ალბათ, უფრო მეტად მიყვარს ტრეკები, რომელთაც ან მსუბუქი თემატიკა აქვთ, ანდაც ბგერებს იყენებენ მუსიკალური სათქმელისთვის, შესაბამისად, ტექსტის დანიშნულება უფრო მუსიკალური მგონია. თუ არტისტს სათქმელი აქვს, მირჩევნია, პირადი და არამყვირალა სათქმელი იყოს, მაგრამ როცა არტისტს პოლიტიკური განაცხადის გაკეთება სურს, აუცილებელია თანხვედრა.

„ცეცხლი უკიდია ყველაფერს“ საინტერესო ექსპერიმენტი იყო ჩემთვის. რადგანაც ჰიპ ჰოპია, უფრო ინტენსიური კლიპიც „მოუხდებოდა“, მარა ვეცადე, უძრავი კამერით „სლოუ სინემას“ განწყობა შემექმნა – ნელი დინამიკა და ჰიპ ჰოპის ტრეკი ერთად, აქაც საინტერესო კონტრასტია.

ინდიგო: შესაძლებელია, რომ კარგმა მუსიკალურმა ვიდეორგოლმა „ცუდი“ მუსიკა გააკეთილშობილოს?

გიორგი მეშველიანი: თუკი კლიპი არ იმეორებს მუსიკის დრამატურგიას, თუკი არაორგანულია, არ არის შეხორცებული და მთლიანი, გაჭირდება. „ცუდი“ მუსიკაც რთული ცნებაა, აბსოლუტურად ყველა მუსიკას აქვს რაღაც კონკრეტული გარემოება, როცა მოიწონებ და გაგისწორდება. რეჟისორობის მუღამიც ეგაა, კონკრეტულ ტრეკს დაუჭიროს თავისი მუღამი – კიჩი და თრეშია? შეფუთოს, როგორც კიჩი და თრეში.

ინდიგო: თითქმის დარწმუნებული ვარ, რომ გიფიქრია სხვა ქართულ ტრეკებზე, რომელთაც გარკვეული გარემოებების გამო არ აქვთ ვიზუალი, არ აქვთ კლიპი და გენანება, რომ არ აქვთ.

გიორგი მეშველიანი: კი, არაერთია ეგეთი, არაერთხელ მიფიქრია, კიდევ უნდა დავფიქრდე... პირველი ისევ ქორწილების თემა მოვიდა, ერთ-ერთი უსაყვარლესი ალბომია Nikakoi-ს Geoweddings, ამიტომაც Freckles; განსაკუთრებით მიყვარს 90-იანების ხანა და რამდენიმეს ვიტყვი: შუქი მოვიდა - მაროჟნი; პრიზი - თოვს; Kumle - ტელევიზორი; უფრო ადრინდელი დროიდან: ივერია - მერე; ბოლოს ეს რომ არ ვთქვა, ჩემი ბავშვობის ვერსია არასდროს მაპატიებს: ნიაზ დიასამიძე & 33ა - ამპელოგრაფია.

ინდიგო: დაბოლოს, ჯერჯერობით გაქვს რაიმე წინსვლა, რაიმე პასუხი – სად გაქრა ივანე მაჩაბელი?

გიორგი მეშველიანი: არ მინდა, რომ მაგაზე პასუხი მქონდეს ცხოვრების ბოლომდე. შეკითხვაზე პასუხის მოპოვებით, ალბათ, აზრს დაკარგავს ყველაფერი. მინდა, რომ მთელი ცხოვრება მივუძღვნა მაგ პასუხის ძებნას.


ქავერის ფოტო: ნინა ხუციშვილი