გმირები და გმირობა პოსტჰეროიკულ სამყაროში | გიორგი მაისურაძე

ტერმინი „პოსტჰეროიკული“ – ანუ ჰეროიკულის შემდეგ – იმ ისტორიული ეპოქის დასასრულს აღნიშნავს, რომელშიც გმირობა ცხოვრების უმაღლეს იდეალს წარმოადგენდა. შესაბამისად, პოსტჰეროიკული ისეთი მდგომარეობაა, რომელშიც ჰეროიზმი აღარც იდეალია და აღარც გმირის შარავანდედით შემოსვა შეგვიძლია. ესაა დრო, როდესაც ძველ გმირებსაც სამუზეუმო ან რიტორიკული ფიგურების ფუნქცია შემორჩათ, ისიც იმ შემთხვევაში, თუ მათი სახელები პოპულისტურ პოლიტიკურ პროპაგანდაში ჩნდება. რამ გამოიწვია ამხელა ტრანსფორმაცია ჰეროიკულიდან პოსტჰეროიკულამდე? ამის გასაგებად თავად გმირობის, როგორც ცხოვრების იდეალის საფუძვლებსა და პირობებზე ვიფიქროთ.

გმირის ფიგურის დაბადება ხელოვნების, განსაკუთრებით, მხატვრული ლიტერატურის გაჩენას უკავშირდება. არ არსებობს გმირი პოეტის გარეშე, რომელიც მის საგმირო საქმეებს ლექსად უკვდავყოფს. ასეთებია ტროის ომის გმირები, რომელთა სახელებიც ჰომეროსმა უკვდავყო, ასეთია ჩვენამდე მოღწეული უძველესი ეპოსის გმირი – ურუქის მეფე გილგამეშიც, რომლის საქმენიც თორმეტ თიხის