რამდენიმე შენიშვნა ზოგადად ენისა და, კერძოდ, პროტესტის ენის შესახებ
09.08.2016 | 9 წუთიანი საკითხავი1
1947 წელს გამოიცა გერმანელი ფილოლოგის ვიქტორ კლემპერერის წიგნი, უცნაური სათაურით – LTI (Lingua Tertii imperii – „მესამე რაიხის ენა“). ეს პირველი შემთხვევა იყო, როდესაც პოლიტიკური სისტემა ფილოლოგიურად გაანალიზდა. წიგნში ძალაუფლების ერთ-ერთ მთავარ ინსტრუმენტად ენა იყო წარმოდგენილი. კლემპერერის თანახმად, ნაცისტები ენას ხალხის სამართავად იყენებდნენ, ცალკეულ სიტყვებს მნიშვნელობებს უცვლიდნენ და მათში ისეთ შინაარსებს დებდნენ, რაც ნაცისტების იდეოლოგიასა და პოლიტიკურ მიზნებს გამოხატავდა. კლემპერერის თქმით, „თუკი ადრე ჟარგონი მხოლოდ მცირერიცხოვან ჯგუფებს ეკუთვნოდა, ნაცისტების ენამ ის საყოველთაო საკუთრებად აქცია. საყოველთაო ენა კი პარტიამ მიითვისა და ცალკეული სიტყვებისა და წინადადების ფორმის მოშხამვით საკუთარი შემზარავი სისტემის სამსახურში ჩააყენა“. ამგვარი მოდიფიკაციით ცდილობდნენ, სიტყვები ჰეროიკული პათოსით შეემოსათ და ახალი იდიომები შეექმნათ, რომლებშიც ყოფითი სიტყვებიც კი საგმირო შემართებას შეიძენდნენ.
ენის ჰეროიზაცია, მისი სამხედრო-პატრიოტული სულით გაჟღენთვა,