უნიტაზი, აბაზანა და შერონ სტოუნი | ნინო, ვაშინგტონი
15.04.2020მახსოვს მიტინგის დარბევის კადრები, მოხუცებს ურტყამდნენ ხელკეტებს და თითქმის ამის პარალელურად, ანუ, ძალიან მალე, შერონ სტოუნი ჩამოვიდა თბილისში. მახსოვს რეპორტაჟი მისი ნომრიდან, პანორამა მისი საწოლიდან, უნიტაზი, აბაზანა, სადაც შერონ სტოუნი ბანაობდა. მაშინ დედაჩემს ვუთხარი, ეს არ არის ჩემი სამშობლო-მეთქი. მქონდა ძალიან მძაფრი შეგრძნება იმის, რომ ეს არ იყო ჩემი რეალობა.
ვიფიქრე, ცოტას გავნიავდები-მეთქი და წავედი მეგობართან, სამი თვით, ამერიკაში. მერე აეწყო ისე, რომ დავრჩი. თბილისში ვმუშობდი ძალიან ნორმალურ სამსახურში, კარგი ხელფასით. მყავს მშობლები და ბევრი მეგობარი, მაგრამ ის ცხოვრება, უბრალოდ, შეუძლებელი იყო.
გამიგია ბევრისგან: ჩამოვედი ექვსი თვით და შემოვრჩი ოცდახუთი წლით. მე არ შემოვრჩი – რა მომენტშიც ვიგრძნობ, რომ იქ აღარ მინდა, ვიცი, რომ დავბრუნდები სახლში. და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ გაქვს სახლი, სადაც ბრუნდები.
უბრალოდ, საქართველოში დრო გაჩერდა. გუშინ და გუშინწინ კი არა, უფრო ადრეც. არ ვიცი, ამას სხვებიც გრძნობენ თუ არა, მაგრამ მე მგონია, თითქოს ყოველთვის, როდესაც გვეგონა, რომ ვმოძრაობდით, ვცდებოდით, სინამდვილეში ვიდექით. ამას ვეღარ გავუძელი.
ახლაც, რომ ჩამოვდივარ, თავი ისევ ოთხმოცდაათიანებში მგონია. შეიძლება ეს ჩემი პესიმისტური ხედვაა, მაგრამ ესაა, რასაც ვგრძნობ და რაღაცნაირად, გული მწყდება. ამაზე ლაპარაკიც ძაან მეუხერხულება.
ჩამოვდივარ წელიწადში ერთხელ. ერთი წელი არ არის დიდი დრო, რომ პროგრესი დაინახო, მაგრამ საკმარისია რეგრესის შესამჩნევად.
ან შეიძლება ნიუ-იორკია ასეთი, ძაან დინამიკური. იქ ვერ გაჩერდები, ვერ დადგები, უნდა იარო. თორემ გაითელები. სულ მინდა, ვიღაცას ძალიან რომ ეჩქარება, აი, რო მირბის, გავაჩერო და ვკითხო, სად ეჩქარება. შეიძლება ვერც გიპასუხოს. შეიძლება არც ეჩქარება, არც მიდის სადმე, მაგრამ იცის, რო უნდა იმოძრაოს. ეს ილუზიაა, რაც იმ ქალაქში მიყვარს. იქ მგონია, რომ არ ვარ მარტო. ეს შეგრძნება არც ერთ სხვა ქალაქში არ მქონია. იქ იმ დინამიკის ნაწილი ვარ, რომელიც შეიძლება არსაითაც არ მიდის – ამიტომაა ეს ილუზია.
მაგრამ მნიშვნელოვანია, რადგან უიმედობას ამ ილუზიით ამარცხებ – მუდმივი მოლოდინით. რა ასაკშიც არ უნდა იყო, გაქვს შეგრძნება, რომ შენც შეგიძლია რაღაც შეცვალო. საქართველოში ვეღარ ვგრძნობ ამას. თბილისშიც მეგობრებს რომ ველაპარაკები, სულ ეს სიტყვები მესმის – უიმედობა, უპერსპექტივობა.
ჩემთვის ეს აპათიური განცდა ოთხმოცდაათიანებიდან მოდის, რომელიც ძალიან გრძელი პერიოდი აღმოჩნდა. რამდენიმე თაობა გაიზარდა. ჩვენ გადარჩენისთვის ბრძოლით დაღლილი თაობები ვართ. და თითქოს ეს ჩვენი იდენტობის ნაწილად იქცა – მუდმივი დაუცველობის განცდა და გადარჩენისთვის ბრძოლა.
მახსოვს, 1999 წელს მალტაზე წავედი სასწავლებლად და იქ მივხვდი პირველად, რომ ის პატარა კუნძული, მალტის ახლად გამოჩეკილი რესპუბლიკა, თავის მოქალაქეს იმის შეგრძნებას უჩენს, რომ მის უკან სახელმწიფო დგას. რომ სახელმწიფო შენი მტერი კი არ არის, ჩასაფრებული კი არ გიყურებს, რომ რამე შეგეშალოს, არა – ის გიცავს.
მერე, რაღაც ასაკში უკვე ხვდები, რომ თუ მორალურად განადგურდი, ფიზიკური ყოფნა მნიშვნელობას კარგავს. ადამიანის მოსპობა მორალურად ძალიან ადვილია, შეგიძლია შეულახო ღირსება, სულში უფათურო ხელები და გაანადგურო. აქ აი, ეს ხდება, ისევ. უიმედობაც აქედან მოდის – ეს ფიზიკურ განადგურებაზე უარესია, ესაა მორალური იერიში. მე ეს მთრგუნავს. აი, რა დაგვემართა, რით ვერ წამოვდექით?! გავიგე გეოგრაფია და გეოპოლიტიკა, ძალების დისბალანსი, მაგრამ ყველაფერი არ შეიძლება ამერიკა და რუსეთი, მიშა, ზვიადი, ედუარდი და ბიძინა იყოს. ეს სხვა რამეა, და არაა მხოლოდ საბჭოთა კავშირის პახმელია.
მე მყავს ოჯახის ძალიან ახლობელი ადამიანები, დედაჩემის მეგობრები, რომლებიც მარტო ცხოვრობენ. ისინი მთელი ცხოვრება მუშაობდნენ, მაგრამ ზამთარში, დედაჩემი და მამაჩემი მაინც სთავაზობენ, მათთან გადავიდნენ გამოსაზამთრებლად, იმიტომ, რომ გათბობა არ აქვთ სახლში და ვერც ამხელა გაზის გადასახადს იხდიან.
მფრინავი კოიოტი | მარი, თბილისი-თელავივი
ამ დროს, მე ჩამოვედი და დავდივარ განათებულ თბილისში და რაღაცნაირად, მეუხერხულება, მეგოიმება ეს ყველაფერი. იმიტომ არა, რომ დიზაინის ესთეტიკას ვუწუნებ, გემოვნება ძალიან ინდივიდუალურია, უბრალოდ რეალობის არაადეკვატურია. აი, ეს ვერ გავიგე. რატომ ვერ გავხდით ადეკვატურები.
რაღაც ასაკში მივხვდი, რომ ძაან მნიშვნელოვანია შენი სახლი, დედა, მამა, მეგობრები. იქ ეს ურთიერთობები მენატრება. ბევრი უცხოელი ცხოვრობს ჩემს კორპუსში და ისე ვმეგობრობთ, რომ აი, ბაჟეს გავაკეთებ და დავუძახებ ხოლმე. ისინიც მოამზადებენ რაღაცას და შევიკრიბებით. მამაჩემის გაკეთებული ჭაჭაც იციან და სხვა ქართული რაღაცებიც, მაგრამ ხანდახან ვამბობ ხოლმე, რომ დავიღალე და სახლში მინდა. ეს „ფესვები“ მაზალო რამეა. მაგრამ მერე ჩამოვდივარ, გამოვალ ჩემს ქუჩაზე და მგონია, რომ სხვაგან ვარ. მხვდება ახალი კორპუსები და ახალი მანქანები. მახსოვს, ბავშვობაში ქუჩაზე რომ ვთამაშობდით, მეზობლები მანქანას შორს აყენებდნენ, რომ ჩვენთვის თამაშში ხელი არ შეეშალათ. ახლა სხვაგან დააყენონ კი არა, თან რომ არ აიყოლონ მანქანა მესამე სართულზე, იმაზეა ლაპარაკი. ჩემი სახლის გაგების მასშტაბი შემცირდა. ეს აღარ არის ქუჩა, ქალაქი. ეს სახლი ახლა ჩემი ბინაა, ასეა ის დაპატარავებული.