კაპიტალიზმი როგორც რელიგია

1921 წელს გერმანელმა თეორეტიკოსმა ვალტერ ბენიამინმა პირველმა თქვა, რომ კაპიტალიზმი არათუ წააგავს რელიგიებს, არამედ თავადაა რელიგია: „კაპიტალიზმი თავისი არსით იმავე საზრუნავის და საშფოთველის დაკმაყოფილებას ემსახურება, რომლებზეც ერთ დროს, ეგრეთ წოდებული რელიგიები იძლეოდნენ პასუხს“. ეს რელიგია, ბენიამინის აზრით, მთლიანად კულტისგან შედგება, რომელსაც არანაირი თეოლოგია და დოგმატიკა არ გააჩნია. ამ კულტის მსახურება უწყვეტი და ტოტალურია. თუკი რელიგიები ცოდვა-ბრალეულობისგან გამოსყიდვას ემსახურებოდნენ, კაპიტალიზმის, როგორც რელიგიის, ისტორიული სიახლე, რაც შეიძლება მეტი ვალის აღება, ჭარბი საქონლის შეძენა და მოხმარებაა. კაპიტალიზმის ღმერთი არც ტრანსცენდენტულია და არც მკვდარი, – ის ადამიანების ცხოვრებაშია ჩართული და საქონელბრუნვაში, მოხმარებაში, დაგროვებასა და დავალიანებაში აჩენს თავის სახეს. ფულის კუპიურებს და სამომხმარებლო ნივთებს კაპიტალიზმში იგივე მნიშვნელობა აქვს, რაც რელიგიაში რელიკვიებს. არსობრივი პრინციპი, რის საფუძველზეც კაპიტალიზმის რელიგიად განხილვაა შესაძლებელი, მისი ის ფუნქციაა, რომელ