წერა უნდა იყოს აუცილებლობა | გასაუბრება პოლინ პიკოსთან
პოლინ პიკო (Pauline Picot) ახალგაზრდა ფრანგი ავტორი და ლიონური კომპანია L’ÉCROU-ის რეჟისორია; ლიონის უნივერსიტეტის თეატრალური ფაკულტეტის დოქტორანტი. ამავე უნივერსიტეტში უძღვება ლექციების კურსს „სპექტაკლის ხელოვნება“. 22 წლის იყო, როცა გამომცემლობა „კვარტეტმა“ მისი პირველი დრამატული ტექსტი გამოსცა. დღეს უკვე მრავალი კრებულის ავტორი, თეატრისა და პოეზიის ზღვარზე დგას და ხშირად ხვდება მკითხველს: მას სთავაზობს წერის სპონტანურ სახელოსნოებს და მასთან ერთად ახმოვანებს საკუთარ ტექსტებს. პოლინ პიკოს სტილი, რომლის ჟანრობრივად კატეგორიზება რთულია, არყევს და აღელვებს მკითხველს. წერის მანერა, ერთდროულად ფაქიზი და მძაფრი, მოპირკეთებული და ხორკლიანი, ლირიკული და ველური, პირდაპირ სახეში გვეხლება და წარმოსახვისა და ინტერპრეტაციის თავისუფლებით გვავსებს. მაგრამ პოლინ პიკოს შემოქმედება, უპირველეს ყოვლისა, სიტყვების ჯადოსნური სამზარეულოა, დაუცხრომელი ძიება გადაუდებელი, შორსმჭვრეტელი, წონადი, ბევრისმთქმელი, გემრიელი ინგრედიენტებისა, რათა მათგან მძლავრი და მსუყე ტექსტი გამოგვიცხოს.
ბაჩანა ჩაბრაძე: ქართველი მკითხველი უკვე გიცნობთ. თქვენი ტექსტის – „დადგება ჟამი“ (გამომცემლობა „ლეზ-ეკლერი“ 2017) ქართული თარგმანი ჟურნალ „ინდიგოს“ 2017 წლის ივნისის ნომერში გამოქვეყნდა და პრემია „კოტეტიშვილი 2018“-ის ფინალშიც მოხვდა.
დადგება ჟამი | პოლინ პიკო
შეგნებულად ვამბობ „ტექსტს“, რადგან ვფიქრობ, ამ ნაწარმოების რომელიმე ჟანრისადმი მიკუთვნება მისივე მასშტაბების შეკვეცა იქნებოდა. მისი თარგმნისას, თავი ერთდროულად პოეტურ ფიქციაში, მანიფესტ-რეჩიტატივში, ან კიდევ, თეატრში მეგონა. მასში ერთმანეთს ენაცვლება დეკორატიულად მდიდარი და განსხვავებული პეიზაჟები, რომელთა თითოეული ფრაგმენტი, თითოეული ფრაზა დამოუკიდებელი სცენაა. ამასთან, ამ ტექსტის ნაწყვეტი თქვენ მხატვრულად წაიკითხეთ ფრანგული პროექტის – „ცოცხალი პოეზიის“ ფარგლებში გადაღებულ ვიდეოკლიპში. სხვა რომ არაფერი, თუ წერის ყოველი აქტი ფიქციაა, რატომ არ შეიძლება, ნებისმიერი ტექსტის დეკლამაციას, ჟესტიკულაციის თანხლებით, „თეატრი“ ვუწოდოთ?!
მოდი, ამ რთული შეკითხვით დავიწყოთ: როგორია თეატრის თქვენეული განსაზღვრება?
პოლინ პიკო: უჰ! პირველი შეკითხვისთვის მართლაც რთულია. სიტყვას ბანზე აგიგდებთ და გეტყვით, რომ თეატრის არსი სწორედ მის განუსაზღვრელობაშია: თეატრია, როცა ვინმე ჯგუფს გამოეყოფა და ლაპარაკს იწყებს; როცა რომელიმე ღონისძიების გასამართად, სივრცეს აცარიელებენ; როცა ყოველდღიურობა მოვლენად იქცევა; როცა ტექსტს სხვას უკითხავენ; როცა ხმას იღებენ; როცა ვინმე სცენას კვეთს.
სად სრულდება პოეზია, სად იწყება თეატრი? ვერაფერს გეტყვით.
ჩემთვის, ეს წიგნის მაღაზიების პრობლემაა, რადგან მათ წიგნები შესაბამის თაროებზე უნდა განალაგონ. ჩემს ტექსტებში ისმის ხმა. ეს ხმა, შეიძლება, გაისმას ჩურჩულით, ყვირილით, ყმუილით, გაისმას თქვენში, „ააალოს“ გამოსახულებები, ან უბრალოდ შექმნას სიტყვების მუსიკა. მე ვიცი მხოლოდ, რომ არსებობს ხმა და რომ ეს ხმა ჩემია და მას სჭირდება, მოუსმინონ. ფურცელზე იქნება ეს, მოკლემეტრაჟში თუ სცენაზე, ჩემთვის არსობრივად გადამწყვეტი არ არის. მთავარია, ტექსტი სხვებამდე მივიდეს.
ბაჩანა ჩაბრაძე: თქვენი თემატური არჩევანი ძალიან მრავალფეროვანია: თუ „დადგება ჟამი“ ბედნიერი სიყვარულისა და დანგრეული სამყაროს თანაარსებობას ეძღვნება, „საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები“ („კვარტეტი“ 2012) ქალის ტყავში ყოფნის სხვადასხვა ფასონს იკვლევს. „ორი პარალელური ქალი“ („კვარტეტი“ 2015) ჰალუცინაციურ სიზმრებში გვამოგზაურებს. „მეტისმეტი“ („კვარტეტი“ 2012) ანონიმთა ბრბოში საკუთარი ხმის ძიებაა. „იენი“ („კვარტეტი“ 2014) მწველი და ორიგინალური ოდაა ტრაგიკულად დაღუპული ინგლისელი მუსიკოსის, იენ კერტისისადმი. „ქინდერი“ (გამოუცემელი, 2017) თანამედროვე პერი-ურბანული სამყაროს სიმყიფის ილუსტრაციაა, ხოლო „დამაწყნარებელი პერანგები“ („კვარტეტი“ 2015) ერთ-ერთ თემად სამუშაოსგან გაუცხოებას გვთავაზობს. გვითხარით, როგორ ირჩევთ თემებს?
დამაწყნარებელი პერანგები | პოლინ პიკო
პოლინ პიკო: გმადლობთ ჩემი ტექსტების ასეთი ყურადღებითა და სიზუსტით წაკითხვისთვის. მახარებს, როცა ვხედავ, რომ მათ მკითხველამდე მიაღწიეს. მახარებს, როცა ჩემი ნაშრომი და ნაკვლევი, რომელიც წინათგრძნობას, სპონტანურ, გადაუდებელ შეგრძნებას მოჰყვა, იმის წინასწარი ცოდნის გარეშე, თუ რაზე ვწერდი, რეალურ არსებობას იძენს და ორი სიტყვით ახერხებენ მის აღწერას. ამით უკვე ერთგვარად გიპასუხეთ:
მე არ ვწერ თემებზე, როგორც ასეთზე და კიდევ უფრო ნაკლებად ვირჩევ მათ.
მე ვწერ რაღაციდან გამომდინარე, რაღაც შთაგონებიდან, ემოციიდან (რისხვა, ნდომა, აღტაცება, სიყვარული, აღშფოთება), რომელიც ხან ერთბაშად მატყდება თავს, ხანაც – მზაკვრულად და ნელ-ნელა იკვლევს გზას ჩემში. ეს წინათგრძნობები ზოგჯერ სახელოვან პერსონაჟებში სხეულდება (იენ კერტისი ან აირტონ სენა, რომლის შესახებაც ტექსტი სულ ახლახან დავასრულე), ზოგჯერაც ჩვეულებრივ ადამიანებსა და გამოცდილებებში („დამაწყნარებელი პერანგები“, „ქინდერი“, „ორი პარალელური ქალი“), ზოგჯერ კი – ინტიმურ აკვიატებებში („საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები“, „დადგება ჟამი“). სამაგიეროდ, წინათგრძნობის მოსვლას ბევრი დოკუმენტური კვლევაც მოსდევს თან, გაშმაგებული, ძალიან მგრძნობიარე კვლევა ჩემს პირად სუბიექტურობასთან; საკვლევი საგნის აღქმის, გათავისების, შთანთქმის ჩემეულ წესთან შეზავებული კვლევა. მკითხველს არც ვუმალავ, რომ ვშთანთქავ. მე სწორედ ეს მომწონს.
ბაჩანა ჩაბრაძე: თქვენი დრამატული ტექსტები ინტერპრეტაციათა შესაძლებლობების ნამდვილი საბადოა. თქვენ გვერდს უვლით ნაცად გზებს, წვაში ეძებთ, იკარუსივით. მძიმე ამბებს აბსურდის გასწვრივ გადმოსცემთ და ერთმანეთს უნაცვლებთ ფაქიზსა და მტკივნეულს. თქვენ არ კეტავთ თქვენს ტექსტებს, არამედ ფართოდ აღებთ მათ და მკითხველს მათში შესვლას მისივე პირადი მგრძნობელობითა და პირადი გზებით სთავაზობთ. თქვენი ტექსტები ყოველი წაკითხვისას ახალ ინტერპრეტაციას იწვევს. მოკლედ რომ ვთქვათ, აქ ჩვენ შორს ვართ თეორიული კონსტრუქციის მცდელობისგან და უფრო მკითხველის წარმოსახვაში შეკითხვების სტიმულირებასთან გვაქვს საქმე. იქნებ, სწორედ ეს არის წერის დროს თქვენი მთავარი მიზანი. წერის ასეთი სტილი წმინდად თქვენეულია თუ თანამედროვე ფრანგული თეატრის ზოგად ტენდენციას იმეორებს?
პოლინ პიკო: კიდევ ერთხელ გმადლობთ, რომ ასე ზუსტად აღიქვით, რას ვთავაზობ მკითხველს ჩემს ტექსტებში: დიახ, ეს არის სრული თავისუფლება. ზოგს ეს აბნევს და „ვერგაგების“ შიშით შეპყრობილები, ჩემთან ამოწმებენ ტექსტის „სწორ“ ვერსიას. ზოგიც მიიჩნევს, რომ მე მკითხველს შეგნებულად ვაბნევ გაუმჭვირვალობით.
მე არ ვესწრაფვი გაუმჭვირვალობას და არც ტექსტების „სწორი ვერსიის“ ბოროტად გადამალვას (რა საშინელებაა!)
არამედ ვცდილობ, კარ-ფანჯრები გავაღო მათში, რომ მკითხველმა შიგ უშიშრად, ცნობისმოყვარეობით, საკუთარი ინტერპრეტაციით, საკუთარი წარმოსახვით შეცუროს. ჩაკეტვა არაფრის მიყვარს: პირველ რიგში – ჩემთვის. ეს უხეშად გააშიშვლებდა ჩემს არჩევანს: თუ რისი გადამალვა „მინდა“ და რისი – არა. შემდეგ – მკითხველისთვის, რათა იგი ავტორის ჩაჭიდებულ ხელს კი არ გრძნობდეს, რომელიღაც მიმართულებით რომ ექაჩება, არამედ იმ თავგადასავალში ეშვებოდეს, რომელსაც თავად ხედავს ტექსტში. ეს სტილი უთუოდ იქიდანაც მომდევს, რომ ჰიბრიდულ ტექსტებს ვქმნი, „ხვრელებით“ სავსე ორ ფორმას შორის, პოეზიასა და თეატრს შორის მობარბაცე ტექსტებს, რომელთა არსებობა სისრულეში მხოლოდ მკითხველისა და რეჟისორის მგრძნობელობასა და ინტერპრეტაციულ უნარს მოჰყავს. რაც შეეხება თანამედროვე ფრანგული თეატრის ზოგად ტენდენციას, ვფიქრობ, საკმარისი ლეგიტიმურობა არ გამაჩნია, რომ ჩემი წერის სტილი მას მივაწერო. თუმცა, მგონია, რომ დღევანდელ თეატრში სწორედ წერის მასტიმულირებელი მანერით შეიძლება მაყურებლის ჩათრევა და აღარ გაშვება, მისი წარმოსახვის გაღვივება და წმინდა რეალიზმის გარეთ გატანა.
ბაჩანა ჩაბრაძე: ჰიპნოზური რიტმი იგრძნობა ხშირად თქვენს ნაწერებში. სიტყვები მეორდება, მექანიკურად, შეფერხებით. მკითხველს პათოლოგიური განწყობა ეუფლება და ექოთა ტალღა მას შინაგანი ჭვრეტის, თვითდაკვირვების სპირალში მიაქანებს... დაინტერესებული ხართ ჰიპნოზით?
პოლინ პიკო: ბედნიერი ვარ, რომ ჩემი ნაწერების ეს ხასიათი შეამჩნიეთ, მით უმეტეს, რომ ჩემს ბოლო ტექსტებში უფრო და უფრო ვავითარებ მას. ჰიპნოზით ძალიან ვარ დაინტერესებული. თეატრალურ ფაკულტეტზე, ჯერ კიდევ ჩემი სამაგისტრო ნაშრომი XIX საუკუნის ამ საქმიანობის ევოლუციასა (ჰიპნოზის შორეული საწყისიდან, ფრანც-ანტონ მესმერის მიერ თეორეტიზებული მაგნეტიზმიდან ისტერიკულ კრიზისებამდე, რომლებიც ჟან მარტენ შარკომ გამოიკვლია პარიზის „სალპეტრიერის“ საავადმყოფოში, რიტუალიზებული საჯარო ჰიპნოზის სეანსების მეშვეობით) და იმ დროის სხვადასხვა თეატრალურ ფორმას შორის კავშირებს ეძღვნებოდა. XIX საუკუნეში ჰიპნოზი წარმოადგენდა ზემოქმედების უცნაურ მექანიზმს, რომელიც შემაშფოთებელ, ძალმომრეობრივ სურათს ქმნიდა, განსხვავებით თანამედროვე ჰიპნოზისგან, რომელიც კეთილგანწყობით მოგვყვება და ჩვენსავე რესურსებში (რომლებიც უსასრულოა) უკეთ გახდომის გასაღების პოვნაში გვეხმარება. ჩემი „ორი პარალელური ქალი“ აქედან მოდის.
გარდა ამისა, მონაწილეობა მივიღე „ხელოვნებისა და თეატრის ტექნიკის უმაღლესი ეროვნული სკოლის“ კვლევით-შემოქმედებით პროექტში, რომელსაც ჩემი სადოქტორო ნაშრომის ხელმძღვანელი, მირეი ლოსკო უძღვებოდა და რომლის ფარგლებში, სამი წლის განმავლობაში, მაძიებლები, რეჟისორები, ტექნიკოსები, ჰიპნოთერაპევტები თუ ილუზიონისტები ვმსჯელობდით „ჰიპნოზურად“ წოდებული (უფრო პრესის, ვიდრე ხელოვანთა მიერ) უცნაური ფორმების შემოდინების შესახებ თანამედროვე ფრანგულ სცენაზე. განვიხილეთ მაყურებელზე ამ ფორმების გავლენის სპეციფიკა (მაპარალიზებელი მომაჯადოებლობა თუ შინაგანი შემოქმედებითობის გამოღვიძება?) და უფრო ზოგადად - თეატრალურსა და ჰიპნოზურ კონვენციებს შორის არსებული მსგავსებები: ორივე დარგი მხოლოდ იმ შემთხვევაში ხდება შესაძლებელი, თუ მათ განკარგულებაშია სუბიექტი, რომელიც მზად არის, მიიღოს და ირწმუნოს, რასაც ვთავაზობთ. შესაბამისად, ვიკვლიეთ „რწმენის“ საკითხი, რომელიც ერთმანეთთან მჭიდროდ აკავშირებს ჰიპნოზსა და თეატრს. დიახ, როგორც ხედავთ, დაინტერესებული ვარ ჰიპნოზით! თუმცა ჩემს ტექსტებში ჰიპნოზი შეგნებულად არ მომაქვს. უბრალოდ მომწონს, როცა ჩემი ხელწერა რთულსა და მტკივნეულ ფსიქიკურ პროცესებს მიჰყვება: ციკლი, რღვევა, გამეორება. ცხადია, ყოველივე ამას გარკვეული ჰიპნოზური ეფექტის მოტანა შეუძლია.
ბაჩანა ჩაბრაძე: პუბლიკას ხშირად ხვდებით. მონაწილეობთ ფესტივალებსა და საღამოებში. კითხულობთ საკუთარ ტექსტებს წიგნის მაღაზიებსა თუ სცენაზე, მუსიკისა თუ სიჩუმის თანხლებით (2014 წელს თქვენ გაახმოვანეთ თქვენი „იენი“ გიტარისტ ბორის კასონთან ერთად), მერხთან თუ იატაკზე, მიკროფონითა თუ ექოებით. მკითხველთან ეს შეხვედრები უთუოდ თქვენს ტექსტებზე მათთან განმარტებითი საუბრის საშუალებასაც გაძლევთ. რას ნიშნავს პუბლიკა თქვენთვის? რამდენად ითვალისწინებთ მის გემოვნებას წერისას?
პოლინ პიკო: ამ შეხვედრებს არ ვიყენებ, როგორც ჩემს ტექსტებზე განმარტებითი საუბრის საშუალებას. რაც დაწერილია, დაწერილია. ჩემი მწირი გამოცდილებიდან გამომდინარე, მე ამ შეხვედრებს არ ვუყურებ, როგორც ხალხის მოსვლას ჩემთან, არამედ, პირიქით, როგორც ჩემს მისვლას მათთან. სწორედ მე დავდივარ მათთან შესახვედრად და მათი შენიშვნებისა და იმ ინტერპრეტაციების მოსასმენად, რომლებზეც აუცილებლად არ მიფიქრია და რომლებიც მხიბლავენ ფანტაზიის ხარისხით. მიყვარს ხალხთან შეხვედრა, თუმცა წერისას არავის გემოვნებას ვითვალისწინებ.
ბანალურობას ვერ გავექცევი და ვიტყვი, რომ წერა ან აუცილებლობა უნდა იყოს, ან – არაფერი.
სხვათა გემოვნების გათვალისწინება, თუნდაც გაუცნობიერებლად, ამ „აუცილებლობის“ დაკარგვას ნიშნავს. ეს კი, დიდი ალბათობით, ტექსტს აფუჭებს. რაც შეეხება გახმოვანებას, ეს განსხვავებული მომენტია. ემოციურად ვშიშვლდები და გადმოვცემ ტექსტს ისეთს, როგორიც არის, საკუთარი სილუეტის, ხმის, ქცევის, გამომეტყველების თანხლებით. სცენაზე ასვლაც იმიტომ მიყვარს, რომ გადმოვცე ტექსტი ისე, როგორც ის ჩემს სხეულში არსებობს. ამ მხრივ, პუბლიკას ნაკლებად ვითვალისწინებ, თუმცა ბევრ გზავნილს ვუკეთებ მას.
ბაჩანა ჩაბრაძე: თქვენ ხართ ლიონური კომპანიის, L’ÉCROU-ის რეჟისორი. როგოც კომპანიის წარდგენაში ვკითხულობთ, მის თითოეულ წევრს, საერთო წარმოების ნიშნით, მოაქვს საკუთარი ცოდნა, კომპეტენცია და განსხვავებული ხედვა. შეგიძლიათ, მეტი გვითხრათ ამ კომპანიის შესახებ, დასის სამუშაოსა თუ თქვენს სპექტაკლებზე?
პოლინ პიკო: ჩვენ 2013 წელს ჩამოვყალიბდით. მაშინ ჯერ კიდევ „უმაღლესი ნორმალური სკოლის“ სტუდენტი ვიყავი. სკოლის ბაზაზე მოქმედებდა თეატრი „კანტორი“, სადაც სტუდენტებს, კომისიის გავლის შემდეგ, შეეძლოთ პროექტების წარდგენა. ჩვენი გუნდი საკმაოდ სპონტანურად შეიკრა: ჯერ კიდევ სტუდენტ მსახიობებსა და რეჟისორებს პროფესიონალი ტექნიკოსები შემოგვიერთდნენ. 2013 წელს დავდგით დე მიუსეს „ლორენზაჩო“, რომელიც თაობათა დაპირისპირებასა და ახალგაზრდობის ერთგვარ გულგატეხილობაზე ამახვილებს ყურადღებას. 2014 წელს კი შევქმენით კრისტოფერ მარლოს „პარიზის ხოცვის“ ადაპტაცია. მოგვიანებით ასოციაციად ჩამოვყალიბდით და დავდგით ჩვენი პიესა „დიდი ლატარია“, რომელიც თანამედროვე სამყაროს თავისებურებებს უტრიალებს. 2016-ში შევქმენით ფორმის მხრივ ძალიან უცნაური, ხოლო შინაარსობრივად ძალიან დეპრესიული სპექტაკლი, რომელიც ყოველდღიურობას, მონოტონიას, მარტოობას, სამსახურის ძიებას ეხება. და ბოლოს, 2018 წელს, ქალაქ ბრონის ფსიქიატრიული კლინიკის კულტურის ცენტრთან თანამშრომლობით, დავდგით „მოწმეები“, რომელშიც ინტერაქციული ინსტალაციების დახმარებით, „მოსმენის“ თემა გავშალეთ. საათობით შემიძლია, გელაპარაკოთ ჩვენს სპექტაკლებზე, დასის სამუშაო პროცესზე.
ბაჩანა ჩაბრაძე: თქვენი შემოქმედება ძირითადად ვერბალურ ფუნდამენტზეა აგებული. მასში სახეებს სიტყვები ქმნიან. თქვენ რამდენიმე სიტყვით გადმოსცემთ არსობრივს. ამავე დროს, სპექტაკლის ხელოვნება, სიტყვიერთან ერთად, სხეულებრივსა და ხედვით შემადგენლებსაც გულისხმობს. ფიქრობთ, რომ წერითი სამუშაო სცენოგრაფიულ კონსტრუქციაზე წინ უნდა იდგეს? ანიჭებთ თუ არა შინაარსს ფორმაზე დიდ მნიშვნელობას? და რადგანაც სიტყვებზე ვსაუბრობთ, ორიოდე სიტყვას ხომ ვერ გვეტყოდით ფრანგული კულტურული ასოციაციის - „სიტყვები, ემოცია“ მიერ სულ ახლახან ორგანიზებულ „წერის დღის“ შესახებ, რომელშიც თქვენ მონაწილეობდით და „სიჩქარის“ თემაზე ახალი ნაწარმოები წარადგინეთ?
პოლინ პიკო: ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, ვისთვის ვწერ: კონკრეტული გუნდისა და მათი კონკრეტული პროექტისთვის (ჩემი კომპანიისთვის, ან. მაგალითად, ილუზიონისტური სპექტაკლისთვის „ჰალუცინაცია“, რომელიც ამჟამად იდგმება ფრანგულ თეატრებში), თუ – მხოლოდ ჩემთვის, უპროექტოდ, კონკრეტული მიზნის გარეშე (ვინაიდან „ჩემი“ ტექსტები ასე უნდა დაიწეროს). პირველ შემთხვევაში, ცხადია, ვითვალისწინებ მსახიობების, ტექნიკოსებისა და მთელი გუნდის ინტერესებს. მეორეში კი ამაზე სრულებით არ ვზრუნავ.
ვწერ სცენაზე ფიქრის გარეშე, რადგან ამ დროს, ჯერ კიდევ არ ვიცი, სცენისთვის ვმუშაობ თუ, უბრალოდ, პოეზიას ვწერ, არც ის – რა ხასიათის იქნება ნაწარმოები.
ამ შეკითხვებს არ ვუსვამ საკუთარ თავს. დიახ, მხოლოდ სიტყვებიდან გამომდინარე ვწერ და სცენური თვალსაზრისით რეფლექსიას წინასწარ არ ვავითარებ. სამაგიეროდ, ვერ ვიტყოდი, რომ შინაარსს ფორმაზე დიდ მნიშვნელობას ვანიჭებ. ჩემი ტექსტების ფორმა, რაც უნდა მოუხეშავად ან სპონტანურად გამოიყურებოდეს ის, გონებრივი სამუშაოს, ხანგრძლივი პროექტის, იდეის ნაყოფია. ჩემი ტექსტების სტრუქტურა ჩემთვის ყოველთვის მნიშვნელოვანია.
აქვე ორიოდე სიტყვაც ასოციაციაზე: „სიტყვები, ემოცია“, რომლის ფარგლებში არაჩვეულებრივად გამიმასპინძლდნენ: თქვენს პირველ შეკითხვას რომ დავუკავშირო, გეტყვით, რომ ამ „წერის დღეზე“ ისევე ვიმუშავე ფორმაზე, როგორც შინაარსზე. ერთმანეთს შევაჯახე ფორმულა 1-ის მკვეთრი სცენები (რაც ამჟამად ჩემს დიდ ინტერესს იწვევს) და იმ ძალიან ასაკოვანი ადამიანების მონოლოგები, ვისთვისაც რამდენიმე ნაბიჯის გადადგმაც კი ეპიკური გმირობის ტოლფასია. ფორმის მხრივ, სწორედაც რომ დიდი სიამოვნება მივიღე იმ მეთოდების გამოყენებით, რომელთა საშუალებითაც ვცდილობდი, ხორცი შემესხა ტექსტისთვის, რომელიც უკიდურეს სისწრაფესა და უკიდურეს სინელეს ეხება. ეს ტექსტი მალე გამოიცემა.
ბაჩანა ჩაბრაძე: თქვენ მონაწილეობა მიიღეთ ფეზენის „ქალთა უფლებების საერთაშორისო დღეში“, რომელიც წელს პოეტ ქალებს მასპინძლობდა. თქვენ იქ გაახმოვანეთ თქვენი „დადგება ჟამი“, რომლის მთავარი პერსონაჟი ქალია, ძლიერი ქალი, რომელიც მარტო აგებს ტექსტის მთელს სამყაროს. შემდეგ კი, კომპანიასა და მედიათეკის დირექტორთან ერთად, გამართეთ დისკუსია ქალი ავტორების პრობლემატიკის ირგვლივ. ზოგადად, თქვენს ნაწერებში ქალური „მე“ ჩახშობილი ეროტიზმის გადაუდებლობას აფრქვევს. მათში ვხედავთ ქალის სხეულის მეტამორფოზს, ქალისა, მამაკაცის ხელებში სურვილის საგნად რომ ქცეულა. ეს პერსონაჟი ქალები თქვენს ტექსტებში თქვენი სინამდვილიდან ხომ არ მოსულან? იმ სინამდვილიდან ხომ არ მოსულან, რომელშიც ქალებს, კუთვნილი ადგილის დასაკავებლად, დღესაც და საფრანგეთშიც, ხშირად უწევთ დომინანტ მასკულინურ მოდელზე მორგება? პირადად ხომ არ გადაჰყრიხართ მსგავს დაბრკოლებას თქვენი, როგორც ქალი მწერლის, კარიერის მანძილზე? რას ნიშნავს თქვენთვის, იყო ქალი ავტორი?
პოლინ პიკო: ჩემი, როგორც ქალი მწერლის, კარიერის მანძილზე, მსგავსი დაბრკოლებები არ მახსენდება. არასდროს მიგრძნია ამ დარგში, მასკულინური წნეხი თუ ჩაგვრა. როგორც ჩანს, ამ მხრივ, ჯერჯერობით მიმართლებს და მხოლოდ მგრძნობიარე და ჭკვიან მამაკაცებთან მიწევს მუშაობა. მართალია, რომ ტექსტებში ძლიერი ქალის ხმას ვამკვიდრებ, მაგრამ მე ამას არ ვაკეთებ მამაკაცურობასთან დასაპირისპირებლად. ეს უკანასკნელი, პირიქით, ჩემი დიდი ინტერესის საგანს წარმოადგენს: როგორც უკვე აღვნიშნე, ბევრი ვიმუშავე იენ კერტისსა და აირტონ სენაზე.
ჩემი ფემინიზმი, უპირველეს ყოვლისა, ჰუმანიზმია.
თუმცა დიდი პრობლემა მაქვს მამაკაცის ქედმაღლურსა და მტაცებლურ ხარისხში აყვანილ ყოყლოჩინობასთან. რაც შეეხება ჩემს პერსონაჟ ქალებს, ერთდროულად ძლიერებსა და ტკივილიანებს, მათზე ამ მხრივ ბევრს ვერაფერს გეტყვით, რადგან ეს ჩემი ყრუ აკვიატებებია, ინტიმური მდგომარეობები, რომლებიც მე მარყევს და მაღელვებს. ყოველივე ეს ჩემთვისაც საკმაოდ ბუნდოვანია, ვინაიდან არ გამაჩნია მზა დისკურსი, რომლითაც წერის აღნიშნულ სტილს გავამაგრებდი. ჩემთვის, ვიყო ქალი ავტორი, ნიშნავს, ვიყო თავისუფალი, გავიკვალო საკუთარი გზა, ხელი გავუწოდო სხვას, ჩავეჭიდო სხვის ხელს და პოლიტიკურად დავუპირისპირდე ზოგად მაჩისტურ ყოყლოჩინობას ისე, რომ არც ჩემი შემოქმედებითი პროექტი შევაჭმევინო მას. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეს კიდევ უფრო მეტი სივრცის მინიჭება იქნებოდა იმისთვის, რასაც ვუპირისპირდები. მე ვაკეთებ ჩემს საქმეს და ვაკეთებ, როგორც ქალი. ჩემთვის ეს საკმარისია.
ბაჩანა ჩაბრაძე: როგორია თქვენი სამომავლო გეგმები? მალე იხილავს თუ არა თქვენი მკითხველი და მაყურებელი პოლინ პიკოს ახალ კრებულსა თუ დადგმას? გმადლობთ, პოლინ, რომ დრო დაგვითმეთ და გვესაუბრეთ.
პოლინ პიკო: გმადლობთ თქვენ ენთუზიაზმისთვის! პროექტები მრავლად მაქვს. როგორც უკვე ვთქვი, ახლახან დავასრულე ტექსტი აირტონ სენაზე, რომელსაც ამჟამად განიხილავენ საფრანგეთის ეროვნული თეატრების კითხვის კომიტეტებზე. სულ ახლახან ასოციაციის – „სიტყვები, ემოცია“ ფარგლებში „სიჩქარის“ თემაზე შექმნილი ტექსტიც მალე იხილავს მზის შუქს. ასევე, ვწერ „ფრაგმენტების“ მთელს სერიას, რომელთა გაცნობა ჩემს საიტზე შეიძლება. ბოლო დროს, ფორმულა 1-ის მიმდინარე სეზონის პილოტების პორტრეტებს ვქმნი (კი, აქაც აკვიატებას აქვს ადგილი). რაც შეეხება რეჟისურას, ამჟამად მცირე პაუზას ვაკეთებ, რადგან დრო უნდა დავუთმო ჩემი სადოქტორო ნამუშევრის დასრულებას, რომელიც XIX საუკუნის თეატრში თხევადის (მაგნეტიზმი, ელექტრობა, სპირიტიზმი) წარმოსახვით სამყაროს ეხება. სადოქტორო კი მხოლოდ დისერტაციას არ ნიშნავს, არამედ – სტატიების გამოქვეყნებას, კვლევითი პროექტების შექმნასა და კონფერენციებში მონაწილეობასაც. ეს შრომა დიდ ბიძგს მაძლევს, თუმცა დროსაც ბევრს მართმევს. შესაბამისად, ამჟამად, ნახევრად ავტორი ვარ, ნახევრად – მაძიებელი, რაც ამ ეტაპზე სავსებით მაწყობს. და ერთი სიახლეც: 2020-2021 წლების სეზონზე, ჩემს ტექსტს – „იენი“ სცენაზე დადგამს ბრეტანის ეროვნული თეატრის კომპანია. უკვე გავეცანი მათ პროექტს და ვფიქრობ, ძალიან კარგი დადგმა უნდა გამოვიდეს. თქვენ კი, მინდა, კიდევ ერთხელ გადაგიხადოთ მადლობა ჩემი ტექსტების ასეთი სიზუსტით წაკითხვისა და თარგმნისთვის, ჩემი საქმიანობისადმი გამოჩენილი ინტერესისთვისა და მასტიმულირებელი შეკითხვებისთვის! მიხარია, რომ ქართველ მკითხველთან ჩემი დიალოგი ასეთი არაჩვეულებრივი ფორმით გრძელდება.
ესაუბრა ბაჩანა ჩაბრაძე
გამოქვეყნდა ჟურნალში „თეატრი“ (n°4, ზამთარი 2019)
გასაუბრების ფრანგული ვერსია ავტორის საიტზე:
Pauline Picot: "Il faut que l'écriture soit nécessaire"
Entretien pour la revue géorgienne Le Théâtre (2019 | 4) mené par B. Chabradzé
ფოტო: Ksénia Vysotskaya
გირჩევთ
შემოდგომის ფოთლები | ჟაკ პრევერი
28.10.2021
